Beyoğlu, Pera, Galata'dan Renkli Sosyal Yaşamın Tarihi

Bertrand Bareilles, Constantinople. Ses Cités Franques et Levantines (Péra - Galata - Banlieue), Bossard, Paris, 1918. 405 s., metin dışında 1 planş, 1 harita, metin içinde 32 resim, 23x14 cm., yeni cildinde. Birçok farklı dilin konuşulduğu, aynı tiyatro temsilinin farklı dillerde sahnelendiği Péra’dan, kentin para ve ticaret nabzının attığı Galata’ya, 1908’den sonra Cote d’Azur stili bir kumarhane kurulması planlanan Ayestafanos’tan o sırada Boğaziçi’nde küçük bir köy olan, ama yine de kamu parkıyla farklı bir yere sahip olan Bebek’e, çeşitli milletlerin bir arada yaşadığı büyük, karma bir köy olan Ortaköy’den kaplıcalarıyla Yalova’ya, kayık gezintileri ve flörtleriyle Göksu’ya İstanbul’un çeşitli semtleri... Bekçisinden tulumbacısına, hamalından muhtarına, alafranga gece eğlenceleri düzenleyen Péralı zengin sarraftan, alaturka kıyafetinden vazgeçmek istemeyen mütevazı Levantene, falcı Kokona Elenko’dan II. Abdülhamid’in muskacısı Ebulhüda’ya kadar, çeşit çeşit İstanbul tiplemesi... İstanbul’un eşsiz panoramasının 19. yüzyıl sonundaki hali, Yalova, Adalar, banliyöler, Boğaziçi’nden manzaralar, kentin iklimi, ışığı ve kelimelerle tarifi zor sümbülî havası... Farklı milletlerin, Rumların, Ermenilerin, Yahudilerin yaşamları, inançları, bayramları, karnavalları, umutları, korkuları... Bertrand Bareilles’in yaşanmış olayların canlılığını, anekdotların sevimli sürükleyiciliğini, kent panoramasını betimlemekteki ustalığı iç içe geçiren anlatımı bizi 19. yüzyıl sonu 20. yüzyıl başı İstanbul’unda bir geziye çıkarıyor.